W XIX wieku, kilkukrotnie świat nękała choroba zwana Cholerą. Wymioty, biegunka i bolesne skurcze powodowały odwodnienie, co doprowadzało do śmierci połowę zarażonych. Na tereny Królestwa Polskiego pierwszy raz dotarła w 1831 roku, wraz rosyjskimi żołnierzami tłumiącymi powstanie listopadowe.
Największe żniwa choroba zebrała tam, gdzie panowały złe warunki higieniczne. Rozprzestrzeniała się głównie przez zanieczyszczoną bakteriami wodę.
Epidemia powracała jeszcze kilkakrotnie, 50-procentowa śmiertelność wynikała z braku wiedzy na temat przyczyn zachorowań. Dopiero w 1883 roku Robert Koch odkrył przyczynę choroby i opisał proces jej roznoszenia. Ostatnia epidemia cholery na terenie Europy miała miejsce w 1892 roku. Tym razem na terenie ziem polskich, nie pociągnęła za sobą licznych ofiar.
Niestety mieszkańców Połczyna, też nie ominęła epidemia tej śmiertelnej choroby, pozostawiając po sobie ślad w postaci cmentarza na terenie wsi.
Józef Ceynowa w swojej książce pod tytułem ,,Połczyno w latach 1910- 1978 – przemiany gospodarczo- społeczne” wspomina ten fakt:
„U podnóża wierzchowiny znajdowała się żwirownia, a przy niej wznosił się krzyż. Niegdyś był tu cmentarz choleryczny; zaraza lat osiemdziesiątych dziewiętnastego wieku, ostatnia w tych stronach, wydarła wsi około 30 osób - pochowano ich w tym nieprzytulnym miejscu. Za moich chłopięcych lat ludzie wypatrujący za żwirem lub białym piaskiem natrafiali na ich kości. Nie było już wtedy śladu ogrodzenia. Folwark zaczynał plac zmniejszać, a w końcu lat 20. zaorywać. Krzyż, który pozostał jako jedyny ślad owych smutnych dni, w latach II wojny światowej został zniszczony przez hitlerowców.”
Odnośnie krzyża, na naszym forum wypowiadał się niegdyś kolega Kubuś2001 w ten sposób: „Z tym krzyżem to ciekawa sprawa, bo z innego źródła wiem, że w złym stanie, przekrzywiony, ale stał on jeszcze kilka lat po wojnie.”
Jak było dokładnie i kiedy? Wiedzą tylko najstarsi mieszkańcy Naszej Wsi. Użytkownicy forum, wspominają też o drugim cmentarzu, proszę o ewentualne potwierdzenie osób znających temat.
Na temat epidemii cholery wspomniano także na stronie sołectwa Smolo: ” Szczególnie ciężkie czasy nastąpiły w latach 1844-1847 w okresie głodu wywołanego nieurodzajami . Typowymi następstwami głodów w tamtym okresie były szalejące zarazy , które dziesiątkowały ludność . Zaraza taka nie ominęła również mieszkańców Smolna . Pozostałością po niej jest górujący nad wsią choleryczny cmentarz z połowy XIX wieku , jako pomnik przeszłości z tych trudnych czasów”
Wspomniany cmentarz choleryczny w Połczynie, znajdował się na terenie, gdzie aktualnie mieści się przedsiębiorstwo produkcyjne, przy drodze „na łąki”. Nie ma już po nim śladu. Jeżeli ktoś posiada informacje, które pomogą rozwinąć temat, proszę o kontakt na adres email redakcji, w komentarzach pod artykułem, na FB, czy też na naszym zapomnianym niestety forum (warto tam zajrzeć i przejrzeć temat o cmentarzu i nie tylko).
Temat na forum: Cmentarz choleryczny w Połczynie
Więcej na temat epidemii Cholery na stronie: wielkahistoria.pl
Informacja o cmentarzu w Smolnie: smolno.pl
Zdjęcie krzyża pochodzi ze strony: plfotoart.com
Foto: Michał Zalewski. Nowe Kaczkowo gmina Brok. Przydrożny krzyż choleryczny.
- Zaloguj się by komentować
Krzyż cmentarza cholerycznego
Krzyż cmentarza cholerycznego istniał jeszcze kilkanaście lat po wojnie(przewrócił się około roku 1959 i połamał, a drewno z niego spalono.
Urodziłem się w 1949 roku. Pamiętam jak bawiliśmy się w żwirowni to stal tam stary spróchniały krzyż. Podczas wybierania piasku często napotykano kości ludzkie, które następnie zakopywano.
Tadeusz Selewski
Cenna informacja,
Cenna informacja, dziękuję.
Czyli wersja Józefa Ceynowy zostaje obalona przez drugą osobę.